Ik roep wel eens: “Iedereen krijgt wat-ie verdient!” Of de wat bredere variant: “Ieder land krijgt de leider die het verdient!” Dat riep ik bijvoorbeeld toen Trump werd gekozen richting Amerikanen. Dat is natuurlijk kort door de bocht en ingegeven door mijn afschuw voor die man. Er zijn namelijk heel veel Amerikanen die dat niet hebben verdient, simpelweg omdat zij niet op Trump hebben gestemd. Tel daarbij op dat hij op basis van de ‘popular votes’ niet eens gekozen zou zijn geweest en het land had bakkenvol ellende bespaard gebleven. Trump is daardoor de leider geworden van een land dat beter had verdient. Het liep anders en dankzij sociale media, met name Twitter en Parler, staat de VS nog een pittige apotheose te wachten.
Dat Trump het uiteindelijk is geworden, vier jaar geleden is tot daar aan toe. Democratische spelregels die daar gelden maakte dat legitiem. Vervolgens ging hij via Twitter regeren. En dat was even wennen. Ministers werden aangenomen en ontslagen via Twitter. Maatregelen aangekondigd, samenwerkingen opgezegd. Elke scheet die Trump belangrijk vond ging via Twitter. In de afgelopen vier jaar is gebleken hoe tech giganten tekort schieten als het gaat om spelregels te maken voor een publiekelijk toegankelijk platform. De reuzen onder ethische vraagstukken crashten frontaal. Vrijheid van meningsuiting versus de maatschappelijke roep een halt toe te roepen aan oproepen tot geweld of haat. Overheidsinmenging versus marktwerking. Selectief bedrijfsbeleid komt hierbij pijnlijk aan de oppervlakte. Een wildgroei van botsende belangen.
Twitter is een bedrijf. Een wereldwijd opererend bedrijf. De bedrijfsleiding mag doen en laten met het bedrijf wat ze wil. Mits het binnen de kaders van de wet handelt in het land waar het geregistreerd staat en in de landen waar het actief is. Wat Twitter helemaal zelf mag bepalen is wie er wel en wie er niet op hun platform z’n zegje mag doen. En daar vind ik dat het gaat schuren. Het klopt dat Twitter een bedrijf is, maar wel een vrij uniek bedrijf. Het is een publieke ruimte, waar enorme hoeveelheden mensen 24/7 bij elkaar komen. Je kunt je afvragen of het bepalen van de spelregels wel uitsluitend aan dat bedrijf kunnen worden overgelaten. Ik denk eerlijk gezegd van niet. Trump en Twitter hebben altijd al op gespannen voet met elkaar geleefd. Regelmatig heeft Twitter waarschuwingen van allerlei aard bij posts van Trump geplaatst. Vooral vanwege (vemeend) fake news. Ondertussen mogen andere dubieuze wereldleiders vrijuit hun propaganda kwijt op hetzelfde platform.
Trump is inmiddels levenslang verbannen van Twitter. Facebook heeft zijn account ook al opgeschort. Parler is monddood gemaakt door Google en Apple. Wild slaan de grote tech bedrijven om zich heen om maar vooral niet aan de slechte kant van de publieke opinie te komen. Want dat kost geld. En dat is waar het bedrijven om gaat. Geld verdienen. Dat is helemaal niet erg, zolang er geen ontwrichting van een hele samenleving door zo’n bedrijf op de loer ligt. Met z’n allen huppelen regeringen en overheidsinstanties weer eens achter de feiten aan. Als het schaap verdronken is, dempt men de put. Er hadden natuurlijk allang door verantwoordelijke regeringen uniforme spelregels voor zulke machtige platforms moeten zijn opgesteld. Een onafhankelijk overheidsapparaat dat op naleving controleert. Gigantische boetes uitdeelt aan sociale media bedrijven die zich niet aan die spelregels houden. Ze zitten er in voor het geld. Luisteren doen ze pas als dat ze wordt afgenomen.
Anders krijgen we de ontwrichte samenleving die we verdienen, maar zeker niet willen.
Lees ook: Lieverdjes en steun als het kan!
