In donkere tijden van ellende en rampspoed vallen pareltjes extra op. Zinnetjes die je misschien niet hoort of overheen leest als de wereld om je heen Pais en Vree is. Sommige worden zonder rampspoed niet eens uitgesproken. Cora van Nieuwenhuizen werd in haar functie van Minister van Infrastructuur & Waterstaat bevraagd door een journalist. Op de achtergrond een rivier die overstroomd was, maar waarvan het water nu aan het zakken was. “We moeten waakzaam blijven,” waarschuwde ze. “Vanwege het kwelwater.” Ik moest het even terugspoelen, maar ze zei het echt. Kwelwater. Ik kende het woord niet. U wel? Ik heb het opgezocht.
Kwel is grondwater dat onder druk aan de oppervlakte uit de bodem komt.
In het algemeen ontstaat kwel door een ondergrondse waterstroom van een hoger gelegen gebied naar een lager gelegen gebied. De grootte van het debiet wordt gemodelleerd met de wet van Darcy, waarin de doorlatendheid van de materialen een rol speelt.
Kwel kan zich afspelen over afstanden van enkele meters tot vele kilometers. Kwelwater vormt bronnen. In een modern ontwaterd gebied wordt kwelwater meestal weggevangen in sloten voordat het in het maaiveld aan de oppervlakte treedt. Dit is een van de oorzaken van verdroging van de natuur.
Kwel heeft vaak een bijzondere waterkwaliteit. Vooral diepe kwelstromen die eeuwenlang door de bodem hebben gestroomd, zijn zuurstof- en voedselarm en vaak kalk- en ijzerhoudend. Dit leidt tot bijzondere flora. Een plant als waterviolier geldt als kwelindicator.
Het voedselarme karakter van oude kwel wordt verder versterkt doordat het vaak ijzerhoudend is. IJzer bindt de meststof fosfaat waarmee weilanden bemest worden en maakt het kwelwater minder geschikt voor planten die voor hun groei sterk op de aanwezigheid van fosfaat leunen. Zodra het zuurstofarme ijzerhoudende kwelwater aan de oppervlakte komt en zuurstof uit de lucht opneemt, zal het opgeloste ijzer oxideren tot onoplosbare ijzeroxiden welke uitvlokken en neerslaan. Hierdoor zal het water rond het kwelpunt sterk roestkleurig worden.
Kwel wordt ook wel aangeduid als achterloopsheid of onderloopsheid, vooral in verband met kunstwerken zoals dijken.
Waterviolier, kwelindicator.
Pure poëzie. Zoveel ellende en als dan aan alle misère eindelijk met het zakkende water lijkt te eindigen, ligt er altijd nog Kwel op de loer. In de beschrijving hierboven zit meteen nóg een pareltje. In de laatste zin staat het woord kunstwerken. Ik dacht dat het een tikfout was en dat er ‘kustwerken’ had moeten staan. Niets is minder waar. Volg de link en wees verrast (tenzij u het al wist, natuurlijk). Terug naar kwel.
Kwelwater heeft alles in zich wat een watersnoodramp nodig heeft. Water dat keer op keer onaangenaam verrast. Water dat je niet ziet, maar waar je wel voor moet oppassen. De zandzakken mogen pas weg als de Kwel gezakt is. Als de communicerende vaten die rivier en overstroomgebieden een consensus hebben bereikt.
Vlak voordat ik dit schreef las ik de column van Marcel van Roosmalen in het NRC. Alles of Niets. Hierin krijgen de boeren een fikse reprimande. Dat doet me denken aan een ander pareltje dat ik afgelopen week ergens hoorde of las (de bron kan ik niet vermelden want ik ben hem vergeten).
Conservatisme is wanneer je als laatste instemt met noodzakelijke vernieuwing.
Ik weet nog wel dat het over de boeren ging. En over het CDA die als laatste der klassieke partijen geen boerenpartij meer is.
Disclaimer: Gratis lezen mag, doneren kwelt niet en kan via:
vadertje.backme.org
