Oud zijn is kut.
Iemand die anders beweert probeert uitsluitend zichzelf gerust te stellen. Iedereen die wordt geboren, krijgt tegelijkertijd een doodsvonnis mee. Alles wat leeft, sterft. Naarmate je veroudert, loopt je achtervolger steeds sneller op je in. En dat terwijl je zelf niet meer kunt uitlopen. De onvermijdelijkheid wordt langzamerhand groter en voelbaarder. Herinneringen worden steeds zwakker klinkende echo’s uit een steeds mistiger verleden. Nauwelijks meer te vergelijken met het moment waardoor ze ontstonden. Een mengsel dat zó is verdund, dat de originele smaak niet te achterhalen valt. Elke omhooggevallen herinnering wordt een pijnlijke reminder van alles wat vergeten is.
Oud worden betekent dat je lelijker, strammer, langzamer, hulpbehoevender en breekbaarder wordt. Alles wordt slechter. Sommigen doen enige wijsheid op, maar daar heb je ook niks aan. De mensen die iets aan die wijsheid kunnen hebben, willen ‘m niet. En de mensen die ‘m wel willen, hebben ‘m niet meer nodig. Terwijl ik deze mijmeringen probeer uit te leggen aan de vissen in mijn aquarium, komt via een pop-up het nieuws op mijn telefoon binnen dat de grens bij Rafah eindelijk is opengegaan en de eerste vrachtwagens met hulpgoederen Gaza binnenrijden. Ik ben minder opgetogen dan van me wordt verwacht.
Een van mijn favoriete columnisten schreef dat schrijven over de oorlog tussen Hamas en Israël nutteloos is, maar er niet over schrijven nog nuttelozer.
In mijn hoofd wringt dat. Ik maak eenzelfde soort worsteling mee als bij het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Na de eerste overdonderende schok en het binnendringende leed, volgt al gauw de afkeer van het nieuws-voyeurisme. De bemoeizucht op verkeerde plekken. Er komt altijd een omslagpunt. De eerste berichten zijn oprecht, betrokken en doorspekt met eerlijke emoties. Naast de rauwe, gruwelijke beelden. Daarna wordt het al snel een concurrentiestrijd wie welk nieuws het eerst brengt. Meestal is dat hetzelfde nieuws als van de ‘ander’. Waar het om gaat, de oorlog, wordt door redeacties steeds meer als aanknopingspunt gebruikt, om zo origineel mogelijk te zijn. Daarbij gaat het om invalshoeken (of duiding, maar dat is een jeukwoord geworden) van ‘deskundigen’ en wie ze als eerste in krant of aan talkshowtafel krijgt. Het conflict zelf is secundair geworden. En dat is heel erg banaal. In die fase hoor je verslaggevers steeds vaker zeggen: ‘het is nieuws en dat brengen we zo objectief mogelijk. Dat is ons werk.’
Dat is dan al niet meer zo.
De betrokkenheid bij het onbeschrijflijke leed van de altijd verliezende burger wordt vermorzeld door de onstilbare honger naar nieuwsgaring dat nog uitsluitend dient als voedingsbodem voor haatgevoelens bij de beste stuurlui die aan wal de messen staan te slijpen. Vervolgens wordt er door de journalistiek in het algemeen steen en been geklaagd over alle onderbuikuitingen op sociale media. Ophef waar zij zelf verantwoordelijk voor waren, omdat zij die als een kolossaal nieuwsbacchanaal over de wereld hebben uitgerold. De afzichtelijkheid van nieuwsgaring wordt misschien nog wel het meest zichtbaar in het gemak waarmee van het ene conflict (is er nog wel oorlog in Oekraïne?) naar het andere wordt overgeschakeld. Het draait, ook bij de ‘kwaliteit’-journalistiek, voornamelijk om het binnenharken van zoveel mogelijk lezers, likes en kijkcijfers. Schaamteloos wordt het bloed van onschuldigen gebruikt als inkt voor de pennen van de nietsontziende rubriekenvullers.
Het zou de journalistiek goed doen om prioriteiten anders in te vullen. Bewaar het spervuur van bevragingen en kritiek voor de mensen die daadwerkelijk conflicten – gunstig – kunnen beïnvloeden, maar het niet doen. In plaats van met z’n allen achter de komma’s aan te hollen voor overbodige, betweterige duidingen (jeuk!) waar niemand iets aan heeft. Blijf gruweldaden onder de neuzen van de verantwoordelijken wrijven. Jaag op volle kracht achter nepnieuws aan en ontmantel de verspreiders. Richt microfoons en pennen op onderwerpen die bijdragen aan een oplossing, niet op de talloze valkuilen die het alleen maar erger maken.
In elke oorlog is er maar één goede kant. De kant van de slachtoffers. Waar ze lopen, wonen of bloeden, maakt geen reet uit.
De andere conclusie is dat niet schrijven over het conflict niet nuttelozer is dan er wel over schrijven. Gelijkwaardig nutteloos.
Net zoals dit stukje.
Disclaimer: nutteloos, maar gratis stukje. Doneren is ook nutteloos, maar wel aardig en kan op:
vadertje.backme.org
