“De oorlog in Oekraïne is verhuisd naar pagina acht van de krant”, hoorde ik laatst iemand zeggen.
Hij bedoelde daarmee dat de oorlog tussen Hamas en Israël al het andere nieuws, ook al is het een ándere afschuwelijke oorlog, verdringt. Hij had gelijk. Nieuws over conflicten wordt allang niet meer met gepaste terughoudendheid gebracht. Conflicten zijn kijkcijferkanonnen geworden. De snelheid en de veelheid waarmee ieder nieuwtje wordt gebracht, zorgt voor zoveel bossen dat je daardoor het oerwoud niet meer ziet. En dan de sociale media. Al drie weken woedt daar een digitale oorlog zonder weerga. Zelden zoveel veel haat heen en weer zien gaan.
Ik ben nooit bang geweest mijn mening te geven, maar dan moet het wel op z’n minst enig fundament hebben. Bij dit conflict, dat in feite al bestaat sinds de oprichting van de staat Israël, is geen steekhoudend fundament meer te leggen. Het is onoplosbaar. Om ontelbare redenen. Elke poging tot een oplossing te komen is mislukt. Water en vuur kunnen niet in dezelfde bak blijven bestaan.
Als je maar lang genoeg onderdrukt, ga je vanzelf geloven in je eigen gelijk.
Als je maar lang genoeg wordt onderdrukt, ga je vanzelf je eigen gelijk halen.
Als dat maar lang genoeg duurt staat alleen de blinde haat nog overeind. En dan…
…oorlog. Altijd draait dat uit op oorlog. En de rechtvaardiging daarvan. Iedereen volgens zijn eigen gelijk. Perverser kan het niet. Nooit wordt daarbij rekening gehouden met gewone mensen die gewone levens leven.
Je zult er maar geboren zijn. Of erger: nog geboren moeten worden.
Als het onbestaanbare bestaansrecht moet krijgen, worden er abstracte fundamenten gelegd, waarin begrippen als proportionaliteit floreren. Binnen het oorlogsrecht (dat woord alleen al!) kom je het begrip proportionaliteit verschillende keren tegen. Voordat je daarover gaat lezen moet je beseffen dat je in een surrealistische wereld terechtkomt, waarin oorlogsvoering de normaalste zaak van de wereld is.
Het eerste dat ik tegenkwam over proportionaliteit was met betrekking tot het gebruik van wapens. Zo is het in een oorlog verboden om wapentuig te gebruiken dat geen onderscheid kan maken tussen burgers en militairen. Zoals, onder andere, landmijnen, clustermunitie, chemische en biologische wapens. Allemaal wapens die de legeroutfit niet kunnen onderscheiden van de tutu en kindersandaaltjes. U weet wel, het wapentuig dat ‘gewoon’ door elke partij in elke oorlog wordt gebruikt. Net zoals onenigheid in vredestijd is er in oorlogstijd altijd een tegenargument dat een stelling rechtvaardigt. Althans voor diegene die ‘m poneert. Met het verschil dat in oorlogsretoriek de ‘uitwisseling van argumenten’ resulteert in de verspilling van onschuldig bloed. Bloed uit de aderen van mensen die verder geen stem in de kwestie hebben. Althans niet eentje waar de oorlogzuchtigen boodschap aan hebben. Om de absurditeit van oorlogsrecht nog maar even te benadrukken: het is binnen het oorlogsrecht verboden om burgers als schild te gebruiken tegen militaire aanvallen. Het is, binnen datzelfde oorlogsrecht, ook verboden een menselijk schild aan te vallen. Maak daar maar eens chocola van.
De andere context waarin proportionaliteit wordt gebruikt is de mate van geweld dat gebruikt mag worden in respons op een aanval. Het ligt iets gecompliceerder, maar uiteindelijk komt het daarop neer. Binnen deze context wordt rekening gehouden met de onvermijdelijkheid van burgerslachtoffers. De welhaast achteloze acceptatie binnen het oorlogsrecht hiervan, zolang het maar ‘proportioneel’ is, wekt verbijstering. Nergens vind je een duidelijke omschrijving van welke hoeveelheid burgerslachtoffers binnen het begrip ‘proportioneel’ vallen. Niemand kent die grens. In geen enkel oorlogsconflict. Daarom kan je niet anders dan concluderen dat proportionaliteit slechts als rechtvaardigingsargument voor oorlogsvoering wordt gebruikt. Hoe kun je ook een grens bepalen als je er aantallen burgerslachtoffers aan moet relateren? Onmogelijk, omdat elk burgerslachtoffer buitenproportioneel is. Simpelweg omdat geen enkele burger voor oorlog kiest. De Russische burger niet, de Oekraïense burger niet, de Palestijnse burger niet en de Israëlische burger niet.
Op sociale media wordt om het hardst geschreeuwd om een kant te kiezen. Mensen die dat doen, accepteren impliciet het maken van burgerslachtoffers.
Dat kan en mag nooit.
Proportionaliteit is een oorlogsmisdaad op zichzelf.
Disclaimer: gratis en voor niks, al blijven kleine donaties welkom via
vadertje.backme.org
